maak kennis
met mata hari
VERDIEPEN
Mata Hari wordt in 1876 in Leeuwarden geboren als Margaretha Geertruida (Griet) Zelle. Haar vader heeft een hoedenwinkel en de eerste dertien jaar van haar leven ontbreekt het haar nergens aan. Ze draagt mooie kleren en krijgt privélessen in Frans, Duits en Engels. Maar haar vaders zaak gaat failliet en hij vertrekt met de noorderzon. Twee jaar later overlijdt haar moeder
en gaat Margaretha bij een oom in Den Haag wonen. Ze begint aan een opleiding tot kleuterleidster, maar ontdekt ook dat ze heel goed mannen kan verleiden. De directeur van de school is de eerste die valt voor haar charmes; zij moet van het bestuur van school af, hij mag blijven.
van fries meisje tot wereldberoemde vrouw
Op haar achttiende vindt ze een man: Rudolph MacLeod. Hij is kapitein in het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) en heeft een contactadvertentie in de krant geplaatst. Hij is ruim twintig jaar ouder dan Margaretha, maar door hun huwelijk beschikt ze over geld en aanzien. Samen verhuizen ze naar Java. Het huwelijk is een ramp, haar man blijkt een alcoholist en agressieveling te zijn. Margaretha stort zich op de plaatselijke cultuur en tradities en sluit zich aan bij een dansgroep: hier kiest ze de artiestennaam Mata Hari, wat in het Maleis ‘oog van de dageraad’ betekent.
Margaretha merkt dat er ook in Europa veel belangstelling is voor het Verre Oosten (tegenwoordig noemen we die interesse in het oosten 'oriëntalisme'). In Nederland doet ze alsof ze een hindoestaanse tempeldanseres uit India is, en haar optredens zijn een groot succes. Vanaf nu gebruikt ze alleen nog maar de naam Mata Hari en op recepties en feesten vertelt ze steeds weer verhalen over haar tijd als danseres in India. Ze krijgt steeds meer optredens, ook in grote en bekende theaters in Monaco, Milaan, Wenen en Madrid. Om voor haar glamoureuze levensstijl te betalen heeft Mata Hari naast haar carrière als danseres een praktijk als courtisane: ze wordt betaald als minnares van hooggeplaatste heren.
Dat Mata Hari veel hooggeplaatste mannen leert kennen wordt haar uiteindelijk fataal. Zodra de Eerste Wereldoorlog uitbreekt en onder andere Frankrijk en Duitsland tegenover elkaar komen te staan, wordt ze met toenemende argwaan bekeken, omdat ze met haar verleidingskunsten mannen uit beide kampen geheimen kan ontfutselen. Vanuit Frankrijk wordt in januari 1917 een geheim radiobericht naar Berlijn verstuurd: Agent H21, oftewel Mata Hari, zou ‘waardevolle informatie’ hebben geleverd. Dat bericht wordt vreemd genoeg verzonden in een code waarvan de Duitsers al weten dat de Fransen die hebben gekraakt. Daarom beschouwen veel historici deze actie als een valstrik om Mata Hari’s praktijken definitief te beëindigen. Mata Hari belandt daadwerkelijk in de Franse gevangenis en wordt, na een rechtszaak van twee dagen, ter dood veroordeeld. Het allerlaatste verhaal dat over haar rondgaat leert dat ze niet geblinddoekt wil worden voor het peloton en glimlacht naar de twaalf soldaten, waarvan er negen mis schieten.
In deze video vertelt kostuumontwerper François-Noël Cherpin over zijn ontwerpproces. Hij vertelt dat hij met verschillende dingen rekening houdt.
Bedenk eerst zelf waar een kostuumontwerper voor ballet rekening mee zou kunnen moeten houden. Bekijk dan de video. Wat verrast je? Zijn er dingen waar je zelf nog niet aan had gedacht?
maak kennis
met mata hari
VERDIEPEN
Mata Hari wordt in 1876 in Leeuwarden geboren als Margaretha Geertruida (Griet) Zelle. Haar vader heeft een hoedenwinkel en de eerste dertien jaar van haar leven ontbreekt het haar nergens aan. Ze draagt mooie kleren en krijgt privélessen in Frans, Duits en Engels. Maar haar vaders zaak gaat failliet en hij vertrekt met de noorderzon. Twee jaar later overlijdt haar moeder
en gaat Margaretha bij een oom in Den Haag wonen. Ze begint aan een opleiding tot kleuterleidster, maar ontdekt ook dat ze heel goed mannen kan verleiden. De directeur van de school is de eerste die valt voor haar charmes; zij moet van het bestuur van school af, hij mag blijven.
van fries meisje tot wereldberoemde vrouw
Op haar achttiende vindt ze een man: Rudolph MacLeod. Hij is kapitein in het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) en heeft een contactadvertentie in de krant geplaatst. Hij is ruim twintig jaar ouder dan Margaretha, maar door hun huwelijk beschikt ze over geld en aanzien. Samen verhuizen ze naar Java. Het huwelijk is een ramp, haar man blijkt een alcoholist en agressieveling te zijn. Margaretha stort zich op de plaatselijke cultuur en tradities en sluit zich aan bij een dansgroep: hier kiest ze de artiestennaam Mata Hari, wat in het Maleis ‘oog van de dageraad’ betekent.
Margaretha merkt dat er ook in Europa veel belangstelling is voor het Verre Oosten (tegenwoordig noemen we die interesse in het oosten 'oriëntalisme'). In Nederland doet ze alsof ze een hindoestaanse tempeldanseres uit India is, en haar optredens zijn een groot succes. Vanaf nu gebruikt ze alleen nog maar de naam Mata Hari en op recepties en feesten vertelt ze steeds weer verhalen over haar tijd als danseres in India. Ze krijgt steeds meer optredens, ook in grote en bekende theaters in Monaco, Milaan, Wenen en Madrid. Om voor haar glamoureuze levensstijl te betalen heeft Mata Hari naast haar carrière als danseres een praktijk als courtisane: ze wordt betaald als minnares van hooggeplaatste heren.
Dat Mata Hari veel hooggeplaatste mannen leert kennen wordt haar uiteindelijk fataal. Zodra de Eerste Wereldoorlog uitbreekt en onder andere Frankrijk en Duitsland tegenover elkaar komen te staan, wordt ze met toenemende argwaan bekeken, omdat ze met haar verleidingskunsten mannen uit beide kampen geheimen kan ontfutselen. Vanuit Frankrijk wordt in januari 1917 een geheim radiobericht naar Berlijn verstuurd: Agent H21, oftewel Mata Hari, zou ‘waardevolle informatie’ hebben geleverd. Dat bericht wordt vreemd genoeg verzonden in een code waarvan de Duitsers al weten dat de Fransen die hebben gekraakt. Daarom beschouwen veel historici deze actie als een valstrik om Mata Hari’s praktijken definitief te beëindigen. Mata Hari belandt daadwerkelijk in de Franse gevangenis en wordt, na een rechtszaak van twee dagen, ter dood veroordeeld. Het allerlaatste verhaal dat over haar rondgaat leert dat ze niet geblinddoekt wil worden voor het peloton en glimlacht naar de twaalf soldaten, waarvan er negen mis schieten.
In deze video vertelt kostuumontwerper François-Noël Cherpin over zijn ontwerpproces. Hij vertelt dat hij met verschillende dingen rekening houdt.
Bedenk eerst zelf waar een kostuumontwerper voor ballet rekening mee zou kunnen moeten houden. Bekijk dan de video. Wat verrast je? Zijn er dingen waar je zelf nog niet aan had gedacht?